ความหายากของสีฟ้า
สีฟ้าเป็นสีที่พบได้น้อยมากในธรรมชาติ โดยเฉพาะในสิ่งมีชีวิต สาเหตุหลักเพราะสิ่งมีชีวิตไม่สามารถสร้างรงควัตถุ (pigment) สีฟ้าได้โดยตรง สิ่งที่เราเห็นเป็นสีฟ้าในธรรมชาติส่วนใหญ่เกิดจากปรากฏการณ์ทางแสงที่เรียกว่า "การกระเจิงของแสง" หรือ "โครงสร้างสี" (Structural color) ไม่ใช่สีที่แท้จริงเหมือนสีแดง เขียว หรือเหลือง
กลไกการเกิดสีฟ้า
ในกรณีของนกสีฟ้าและผีเสื้อมอร์โฟสีฟ้า สีที่เราเห็นเกิดจากการที่แสงกระทบกับโครงสร้างจุลภาคบนขนหรือปีก โครงสร้างเหล่านี้มีลักษณะเป็นชั้นๆ ที่สามารถหักเหและสะท้อนแสงในมุมที่ทำให้เรามองเห็นเป็นสีฟ้า เปรียบเสมือนการที่ท้องฟ้าเป็นสีฟ้าเพราะการกระเจิงของแสงในชั้นบรรยากาศ ไม่ใช่เพราะมีรงควัตถุสีฟ้า
ตัวอย่างในธรรมชาติ
นกสีฟ้าที่สวยงาม เช่น นกแก้วมาคอว์สีฟ้า หรือผีเสื้อมอร์โฟ ล้วนไม่มีรงควัตถุสีฟ้าในขนหรือปีก หากนำขนนกหรือปีกผีเสื้อมาบดละเอียด จะพบว่าสีฟ้าหายไป เหลือเพียงสีน้ำตาลหรือดำ เพราะโครงสร้างที่ทำให้เกิดการสะท้อนแสงถูกทำลาย นี่เป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่าสีฟ้าที่เห็นเป็นเพียงปรากฏการณ์ทางแสง
การประยุกต์ใช้
ความเข้าใจเรื่องการเกิดสีฟ้าในธรรมชาตินำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมหลายอย่าง เช่น การสร้างสีที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การพัฒนาจอแสดงผลที่ประหยัดพลังงาน และการออกแบบวัสดุที่มีสีสันโดยไม่ต้องใช้สารเคมี นักวิทยาศาสตร์ยังคงศึกษาและพยายามเลียนแบบกลไกนี้เพื่อสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติ Shutdown123